Feestelijk en koopkrachtig van 2024 naar 2025

🔊 Lees voor
Net bekomen van het kerstgeweld staat de feestelijke jaarwisseling voor onze neus. Het oude jaar wordt met veel gedoe uitgewuifd eer het nieuwe jaar kan beginnen. Het vuurwerkgeweld, dat vanaf 1950 steeds meer uit de hand is gelopen, hoort er helaas nog steeds bij.
Vuurwerk is in oorsprong voor bijgelovige bangeriken. De oorsprong ligt bij bange mensen die bang waren dat kwade geesten rond de jaarwisseling hun gezicht lieten zien. Om ze weg te jagen werd (en wordt?) erop los geknald.
Inmiddels is gebleken dat wat voor vuurwerk doorgaat ook dagelijks kan worden gebruikt voor het  maken van bommen om allerlei vetes mee uit te vechten. De komst van kwade geesten gaat dus tegenwoordig gepaard met een spectaculaire opmars. Met dat verschil dat het nu de kwade geesten zijn die erop los knallen.

Historische bespiegelingen

De Germanen, die wisten echt wat feestvieren was. Zij vierden van oud-tot in het nieuwe jaar het Joelfeest. Dat feest duurde 12 dagen en nachten. Het begon op 25 december, als de dagen gingen lengen, en het duurde tot 6 januari. Na 8 dagen was er het hoogtepunt, dat was de dag die we nu duiden als 1 januari. Grote vuren, dierenoffers en veel eten en drinken waren in de hele periode dan gebruikelijk. Heel herkenbaar.

De Saksen, een oud Germaans volk uit het toenmalige noordoosten van Nederland en noord Duitsland, vierden bovendien het midwinterfeest door een als koning Winter verkleedde figuur uit te nodigen bij het haardvuur. Ze geloofden door de winter op die manier als een persoon of Godheid te verwelkomen, deze dan minder koud, streng en hard zou zijn.
De Saksen in Duitsland waren nog lang trouw aan hun eigen religie.
De Germaanse viering van de jaarwisseling is na de hardhandige kerstening door van Karel de Grote, die de ‘heidense’ feestdagen een christelijk tintje gaf, een bescheiden ritueel geworden.

Echter daar zaten eerst de Romeinen met hun rijke meer goden rituelen nog tussen. De gewoonte om het huidige nieuwe jaar luister bij te zetten begon bij de Romeinen. Die het nieuwe jaar aanvankelijk op 1 maart lieten beginnen.
In 44 v. Chr. greep Julius Caesar in. Hij stelde de Juliaanse kalender vast. De Romeinen offerden sindsdien op 1 januari aan de god Janus (waarnaar januari is genoemd) om hem mild te stemmen voor het aankomende jaar.

Paus Gregorius XIII paste in 1582 de Juliaanse kalender aan en maakte en passant van 1 januari meteen een christelijke feestdag.

Meer koopkracht halen uit Vadertje Tijd

 Duidelijk is dat, wat nu ook wel Vadertje Tijd wordt genoemd, op uiteenlopende manieren gestalte is gegeven en deze is voorzien van allerlei symbolen en attributen. Inmiddels zijn dat een zeis en een zandloper. Maar een cultfiguur gelijk aan Sinterklaas of Kerstman is het niet (of nog niet) geworden. Daar was en is de christelijke invloed te groot voor.

Vadertje Tijd heeft als feestelijk gebeuren wel de tijd mee. Commercieel zit er zeker toekomst in. Het eindejaar wordt steeds meer gekenmerkt door het stimuleren van feestelijke (koop) gedrag. Het feestriedeltje begint met Halloween dat 31 oktober wordt gevierd en inmiddels concurreert met onze Sint Maarten viering op 11 november. Thanksgiving, in de VS een feestdag is op de vierde donderdag in november en een dag later is het koopjesjacht Black Friday. Ook dat gebeuren heeft inmiddels de oversteek over de Atlantische Ocean gemaakt.

De donkere dagen voor kerst en de kerstdagen zelf geven een zekere stabiliteit en voorspelbaarheid, door de cyclus van uren, dagen, maanden, jaren in het leven van mensen te bepalen en ook het besef dat elke dag maar 24 uur heeft. Op 31 december maait Vadertje Tijd  met één haal van zijn zeis het oude jaar weg en luidt zo en het nieuwe jaar in.

Hij wordt begeleidt door een orkest van sterren, bliksemslagen en gedonder, symbolisch heden ten dage door vuurwerk verbeeld. En daarna is het in feestelijk en commercieel opzicht een ontnuchterende leegte tot Valentijnsdag en Paashaas.  Daar moet uit commercieel oogpunt toch meer uit te halen zijn dan oliebollen, appelflappen en wat vuurpijlen en geknal gevolgd door een ontnuchterende januari.
Nu beperkt de start van het nieuwe jaar zich maar even tot allerlei goede voornemens en gezucht over de vele kilo’s die tussen Kerst en Nieuwjaar erbij zijn komen, terwijl die kilo’s die erbij komen tussen Nieuwjaar en Kerst gemakshalve worden vergeten. Daar moet toch meer op te vinden zijn om ook van januari een feestmaand van goede voornemens te maken, niet waar?

Ik wens u een gezond, feestelijk en koopkrachtig 2025