Vandaag Hemelvaartsdag, meer dan een vrije dag

🔊 Lees voor
40 dagen na zijn herrijzenis (viering Pasen) wordt de opstijging van Jezus naar de hemel herdacht. Een wolk bedekte hem tijdens het opstijgen naar de hemel. Twee hemelse mannen verschenen en vertelden dat Jezus zou terugkeren op dezelfde manier waarop hij was opgestegen. Op die dag zal Jezus het laatste oordeel vellen over de mens.

Traditioneel wordt verder aangenomen en doorverteld dat na de terugkeer van Jezus naar de hemel hij ging zitten aan de rechterzijde van God, zijn vader.

In het evangelie van Marcus (Nieuwe Testament) wordt van dit gebeuren gewag van gemaakt. De viering van Hemelvaartsdag wordt ook in een geschrift van Augustinus van Hippo (354-430) uit de 5e eeuw genoemd. Hoewel het niet zeker is dat Hemelvaartsdag ook in die periode al breeduit werd gevierd, schrijft Augustinus dat in zijn waarneming.

Gevierd wordt ook dat Jezus vlak voor zijn hemelvaart zijn volgelingen de opdracht geeft alle mensen het evangelie te verkondigen om zo gered te worden van hun zonden. De brengers van het evangelie moeten brengers zijn van vrede en vreugde en alle volken het goede nieuws te brengen.

Het doven van de paaskaars

Vroeger doofde men na het lezen van de evangelie op Hemelvaartsdag de paaskaars. Dat was een uit de middeleeuwen stammend gebruik om de terugkeer van Christus naar zijn Vader extra luister bij te zetten.

Dauwtrappen

Op Hemelvaartsdag gaan nog steeds veel mensen er vroeg op uit om dauw te trappen. Ze maken dan een wandeling of gaan een eindje fietsen. Ook dit voert terug op een gebruik uit een ver verleden. Mensen stonden toen op Hemelvaartsdag om drie uur ’s nachts op, wandelden met hun blote voeten door het gras, dansten en zongen. Van dit ritueel zou een magische en genezende werking uitgaan. In sommige streken wordt de activiteit ook wel ‘hemelvaren’ genoemd. Dit zou volgens het volksgeloof magische krachten geven. Onder andere zou het ouderdom bestrijden en huidaandoeningen genezen. Zo zou het ook een prima middel tegen zomersproeten zijn.

Moderne feestdag

Ondertussen is Hemelvaartsdag ook vermengd geraakt met moderne gebruiken. In vele landen, waaronder België, is het gebruikelijk om op deze dag ook aandacht te besteden aan het ‘Rerum Novarum’, de door Paus Leo XIII in 1891 geschreven encycliek over sociale rechtvaardigheid. In Duitsland is het dan  ook Männerdag of Herrentag. In Nederland wordt het vooral gevierd als extra vrije dag en om erop uit te trekken voor funshopping en evenementen zoals een kermis te bezoeken.