Als adviseur ben ik momenteel ingehuurd door een onderneming in het centrum van Amsterdam. De bereikbaarheid van dit centrum is van oudsher het beste te doen met de bus. Vroeger ook wel met de trein, totdat onverlaten met het spoorboekje gingen spelen. Nu kan het spoorreisje niet meer in een ruk naar het Amsterdamse centrum plaatsvinden. Evenmin dat het reisje niet meer zonder overstappen kan worden gedaan, is het bij sneeuw, bladeren of een kapotte brug een avontuur waar een spoorzoeker zijn vingers bij zou aflikken. Schiphol is door de lucht goed bereikbaar, niet met de trein.
Mijn favoriete route is met de bus die dwars door Wheermolen rijdt. Links en rechts geniet ik van wat Gerrit Komrij als architectuurvoorbeeld voor ogen moet hebben gestaan toen hij de ‘verpurmerending’ van Nederland beschreef in zijn boekje: ‘Het Boze Oog’. Onlangs is een nieuw bestemmingsplan voor de wijk vastgesteld dat conserverend van aard is. Een wijs besluit, want zo ontstaat er een beschermd stuk stadsgezicht dat beeldbepalend is geworden voor grote delen van ons land. Erfgoedbescherming maakt in Purmerend toch plotseling grote sprongen. Zo steeg het aantal gemeentelijke monumenten kortgelden in één jaar tijd met 30%, waardoor er nu een subsidieprobleem voor beheer en behoud van die monumenten dreigt te ontstaan. Maar dit terzijde.
Wie de beeldbepalende zes meteorenflats nog voor ogen staat wordt nu blij verrast. Zodra je de spoorwegovergang van de groene wijk Overwhere passeert, zie je een frisse variant op het gesloopte rijtje archiefkasten. Andersom rijdend neem je vanuit het groene De Gors een soortgelijk beeld waar, maar laten we het niet te ingewikkeld maken. Had de hoogbouw voorheen het karakter van een rijtje archiefkasten, nu rijst er een soort gigantische klaagmuur als uit rots gehouwen voor je op. Het misstaat als de vervanger van de van oudsher beeldbepalende architectuur van de wijk in het geheel niet. En er staat nog meer te gebeuren links en rechts van de Churchillaan.
Op de plaats waar nu nog ’t Noot in een afgetakelde toestand staat komt een drie keer zo hoog zorghotel… als het er nog van komt, want er schijnt een conjuncturele bouwvertraging opgetreden te zijn. Het pand wordt nu gebruikt voor de opvang van moeilijke jeugd, dat daar bezig gehouden wordt en zo van de straat en andere kwetsbare locaties wordt gehouden. Aan de andere kant ligt het monumentale pand dat kortgeleden nog de dansschool van Ruud van het Kaar huisvestte. Jammer dat daar woningen gaan komen… als het er nog van komt. Als iets in de wijk Wheermolen het bewaren waard zou zijn dan is het wel deze dansschool. Zowel qua functioneel vormgegeven architectuur als memorabele plaats waar menig Purmerender een leerzaam en plezierig uurtje heeft doorgebracht. Misschien dat de crisis van nadeel een voordeel oplevert en alsnog een zinvol gebruik van het monumentale pand doet ontstaan. Ik pleit er dan ook voor dit pand de gemeentelijk monumentenstatus te geven.
Elke Purmerendse wijk heeft zijn eigen wijkwinkelcentrum waarbij je de dagelijkse boodschappen kunt doen. Makado is het winkelcentrum van Wheermolen en is zeer sfeervol…, als het open is. Het vertrek onlangs van de Dekamarkt aldaar deed de geruchtenmolen op tilt slaan van wat er allemaal voor in de plaats zou komen. Maar de favoriet in de voorspelling koos voor de locatie waar voorheen Piet Kerkhof zat voor de vestiging van een XXL Lidl. Dat gaat dus niet door in Makado. Wat nu, leegstand? Volgens de winkeliers zijn het moeilijke tijden om de nering aan de man te brengen. De gedeeltelijke opening op de zondag van supermarkten en de levensmiddelenzaken die dat willen, wordt door hen niet met gejuich ontvangen. Terwijl ik denk: ‘winkeliers, wordt burgerlijk ongehoorzaam en gooi met zijn allen op zondag de winkels open’, verplaats desnoods de Makadomarkt van donderdag naar de zondag,’ willen de winkeliers juist dat de winkels op zondag dicht blijven. Onbegrijpelijk, denk ik als ondernemer. Hierdoor moet ik voor mijn noodzakelijke aankopen zondags gebruik maken van Amsterdam-Noord of een internetwinkel. Om te funshoppen is Alkmaar momenteel mijn favoriet. En ik ben niet de enige uit Purmerend merk ik vaak genoeg. Opmerkelijk dus dat de winkeliers niet door hebben dat ze juist dicht zijn en willen blijven als de klanten massaal op drift zijn en het meest geschikte moment voor kopen thans op zondag blijkt te liggen.
Een opstandige brief werd door de winkeliers aan het gemeentebestuur gestuurd om hun ongenoegen te uiten. Deze klacht krijgt de volle steun van het CDA in Purmerend. Het CDA wijst tegenstanders van de huidige koopzondag erop dat de huidige zondagse openstelling in strijd is met de wet en dat winkeliers hun recht dus door een juridisch procedures moeten zien te krijgen. Het CDA ziet zelf geen mogelijkheden om er nog iets aan te kunnen doen. En zo ligt in Purmerendse de cultuur van doen en laten voor het oprapen. De rust van de busreis doet me goed om de geestelijke ruimte te laten ontstaan om het succes van Purmerend in de literatuur, de architectuur en het economische wel en wee te doorgronden.