De Europese reus ontwaakt

🔊 Lees voor
De schoffering van Zelenski en verraad die Oekraïners werd aangedaan door de zich als louche ontpoppende president Trump en zijn vazal Vance, moet toch iedereen aan het denken hebben gezet over de houdbaarheid van onze afhankelijkheid van de Verenigde Staten.

Niet in de stemming voor een column over zoiets, sla deze column dan over en kijk dan naar het platvloerse Vandaag Inside. Wil je wat meer verdieping kijk dan naar een aflevering van de erudiete Broeders Van Rossem op NPO start. 

Twee afleveringen steken boven alles uit. Die over de woningbouw met als voorbeeld de gemeente Eindhoven en die over Kleef, waarin de vloer wordt aangeveegd met de exorbitante miljoenenuitgave voor wat slecht geschilderde schilderijen uit de werkplaats van Rembrandt. Die mogelijk volgens een kort geleden overleden fijnschilder ook wel eens door de kunstvervalser Han van Meegeren zouden kunnen zijn gemaakt. Maar ik dwaal af.

Het Trumpisme grijpt de macht

Nog maar pas op 6 januari 2021 vond de bestorming van het Capitool plaats. Een bestorming door mensen die net als Donald Trump het op democratische wijze verliezen van de democratische presidentverkiezingen niet konden verkroppen. Onderzoek wijst uit dat die bestorming voornamelijk plaatsvond door mensen met  een eigen bedrijf, goede baan en opleiding. En het grootse deel van de bestormers waren witte mensen die kwamen uit stedelijke gebieden en niet van het platteland waar Donald Trump zijn traditionele achterban heeft.
Deze bestorming wordt algemeen gezien als een aanval op de democratie. En dat in de Verenigde Staten, de leidende natie die democratie over de hele wereld predikt en zegt te bewaken.

Dat er iets merkwaardigs gaande is in de Verenigde Staten laat de winst in 2024 van Donald Trump zien. Met net geen 50% van de stemmers werd hij opnieuw gekozen tot president. Een democratische keuze van een deel van het volk dat aan een apart soort mensen, mensen met veel geld en een vat vol leugens, de voorkeur geeft als hun leider(s).
De democratie als staatsvorm lijkt ineens – niet alleen in de VS overigens- stevig op weg naar een oligarchie neigend naar tirannie.

Historische bespiegeling

Plato waarschuwde al tegen een dergelijke onttakeling van de democratie. Volgens hem was er slechts sprake van een theoretische democratie, waarbij de machthebbers als volksmenners de mensen naar hun hand zetten en systematisch voorliegen. Precies wat nu gebeurt.

Plato was dan ook geen voorstander van de democratische staatsvorm. Een aristocratie dat was zijn ideaal Een staat zou moeten worden bestuurd door de allerbesten,  mensen met een staat van dienst in de filosofie, politiek of het leger.

Een zeer bekend uitspraak van de aristocraat Churchill is in dit verband ook opmerkelijk : “Het beste argument tegen democratie is een vijf minuten durende gesprek met de gemiddelde kiezer.”  En ook die uitspraak kun je dagelijks bevestigd zien.

De grondleggers van de Verenigde Staten -de founding fathers- (de toenmalige aristocratie) vergeleken hun nieuwe land graag met het machtige oude Rome. Vandaar de Romeins aandoende monumentale gebouwen zoals het Witte Huis en het Capitool.
Ze gingen daarbij voorbij aan de waarschuwing dat het Romeinse Rijk van binnenuit verrotte en instortte door druk van buiten.
Nobelprijswinnaar Paul Krugman vergeleek de toestand in de VS na de verkiezing van Donald Trump dan ook niet voor niets met die in de nadagen van het Romeinse rijk. 

Zijn persoonlijkheid en genialiteit in de filosofie, wetenschap, politiek of in het leger niet langer de bestuurlijke grondbeginselen van de democratische aristocratie in de Verenigde Staten? De tijd zal het leren.
Voor nu geldt, vrij naar een Turks spreekwoord: ‘Als een clown in het Witte Huis gaat wonen wordt het niet een regeringszetel maar een circus.’

Europa ontwaakt.

De crisissituatie waarin de Trumpisten ons plotseling hebben gestort leidt tot een verdere schok van historische herkenning.

Het was Yamamoto, admiraal van de Japanse Keizelijke  Marine die de verrassingsaanval op Pearl Harbor op 7 december 1941 plande. Hoewel de aanval in de Japanse optiek een succes was twijfelde Yamamoto over de gevolgen van de oorlog met de Verenigde Staten die erdoor werd ontketend. Het citaat dat van hem bekend is was dan ook:
“Ik vrees dat we niets meer hebben gedaan dan een slapende reus wakker maken.”

De gepensioneerde Luitenant Generaal Ben Hodges, voormalig opperbevelhebber van de Amerikaanse landstrijdkrachten  in Europa heeft de woorden van Yamamoto naar het heden vertaald, in een interview met CNN zei hij:
“Dus, stel je voor dat meer dan 20 Europese landen eindelijk hun strategische ruggengraat herontdekken en beginnen met het samenbrengen van hun ongelooflijke industriële capaciteit, die in het niet valt bij wat Rusland heeft,” vervolgde hij. “We zullen er spijt van krijgen dat ze dit zonder ons en ondanks ons hebben gedaan. En we zullen ontzettend veel invloed verliezen.”

De Poolse premier Tusk citeerde met eigen woorden recent de woorden van Ben Hodges: “een reus is wakker geworden”, zei hij 2 maart 2025 op weg naar de Oekraïne top in Londen.

Alle tekenen wijzen erop dat de Europese reus wakker is geworden. De Verenigde Staten is zichzelf aan het omtoveren tot het van oudsher bekende mar nu Trumpiaanse ‘Wilde Westen’.
Hopelijk is het maar voor vier jaar en valt ondertussen de schade te beheersen.