In het publiek domein gelden allerlei salarisnormen inmiddels vertaald in regels. Deze regels moeten benoemende colleges er voor behoeden om uit ‘goedgeefsheid’ teveel salaris aan een eindverantwoordelijke directie te geven. Buiten het publiek domein is het een vrijgevochten bende. De wetten van de liberale markt gelden daar. Iets waar ik zelf niet over uitgepraat raak als ik zie wat mij overkwam toen ik mijn ambtelijk baan inruilde voor het consulentenbestaan.
Keer op keer verbaas ik me er nog steeds over hoe snel politici financieel en inhoudelijk van vlag veranderen als ze van een politiek ambt naar een marktbaan wisselen. Nog onlangs was het Wouter Bos die enige tonnen ging verdienen bij een adviesbureau. Daarmee zijn karig betaalde ministerspost inruilend voor een adviesfunctie. Hilarisch was zijn eerste daad toen hij per ongeluk zijn volledige relatie netwerk, verzameld in e-mail adressen, met een verkeerde druk op de knop van zijn PC publiek maakte .
Zeer recent is het boegbeeld van wat een juist een fatsoenlijk salaris is overgestapt naar het bedrijfsleven. En hoe schokkend ook, de centen lokten. De Balkenende norm geldt ineens niet meer voor de naamgever ervan. Naar verluidt zal het salaris van Jan Peter, van het armoedige daarbij afstekende minister-president salaris, stijgen naar ergens tussen de 700.000 en 800.000 euro. Een schnabbel hier een daar zorgt nog wel voor een extraatje.
Er zit goed beschouwd natuurlijk wel evolutie in. Het kan toch niet anders dan dat deze discrepantie zo langzamerhand de selecte groep van beslissers in Nederland tot andere gedachten brengt, zou je zo denken. Nu hoeft voor mij de nieuwe Balkenende-norm ook weer niet als richtpunt te gaan gelden, maar toch.
Mijn buurman heeft hier overigens een interessante theorie bij. Hij is nog uit de tijd van de verzuiling. En vooral de naoorlogse vriendjespolitiek met de nodige corruptie tot in het koninklijk huis toe, heeft diepe sporen bij hem nagelaten.
Buurman beweert dat nog steeds zo’n tweehonderd mensen in Nederland aan de werkelijke touwtjes trekken. Die schuiven ook met mensen die op belangrijke bestuursposities terecht komen. De jaren dat ze daar de belangen van….. (ja van wie?) behartigen , moeten natuurlijk later beloond worden. Buurman loopt deze dagen mijn deur weer plat met allerlei voorbeelden, uit verleden en heden. En ik kan ze helaas niet weerleggen. We zijn nu eenmaal cultuurdragers van eeuwen rommelen en klooien, dat spookt steeds weer door mijn hoofd. En de dagelijkse voorbeelden om me heen geven ook geen echte houvast.
Zo gaan Nederlanders er prat op een nijver en eerlijk volkje te zijn. Een voorbeeld voor de buren en een richtsnoer voor hen die moraliteit moet worden voorgehouden. Maar als we ergens iets gratis ontwaren waar eigenlijk voor zou moeten worden betaald, dan komt de ware volksaard boven water. Ik verlustig me erop als in tram of bus de chipautomaten het weer eens niet doen. Doorlopen gebaart dan de bestuurder, ‘het is gratis vandaag’. Ik betrap me erop nog even extra heen en weer te rijden. Dat we dit normaal vinden is nog kinderlijk. Merkwaardiger wordt het als blijkt dat er met de chipkaarten thuis kan worden gefraudeerd. De goedkope fraude bevestigende apparatuur is door de leverancier niet meer aan te slepen. Ga er dus maar vanuit dat vele OV-reizigers naast zwart rijden er inmiddels ook op deze manier op los frauderen. Collega’s zeggen,’dan moeten ze het maar beter beveiligen’. Of iets in de trant van dat is toch normaal?
Natuurlijk is het niet normaal. Bij een eerlijk volk hoef je niet beveiliging op beveiliging te plakken. Waarom koop je een fraude kastje om je chipkaart illegaal op te laden? Je kunt er ook voor kiezen eerlijk te blijven en de zwak beveiligde apparatuur gewoon te gebruiken.
De eerlijkheid van een volk herken je aan de hoeveelheid regels en wetten, is een bekende uitspraak van een oude wijsgeer. Nederland zwelgt in de regels en wetten.
Nog zo’n voorbeeld. Het gaat niet goed met de recycling van plastic afval dat bij huishoudens wordt ingezameld.
Recycling Netwerk, de afvalkoepel van milieuorganisaties zoals Greenpeace Nederland, Milieudefensie en Natuur en Milieu, heeft al grote vraagtekens gezet bij de huidige aanpak van plastic inzameling en recycling. Terecht dus dat het college in Purmerend even een pas op de plaats maakt met de invoering ervan.
De recyclingpercentages die door lobby- en uitvoeringsorganisatie Nedvang worden gepresenteerd, zijn door voorzitter Robert van Duin al bestempeld als ‘volstrekt onbetrouwbare als schaamteloze groene marketing. Nedvang zegt dat 78% van het plastic afval wordt gerecycled. Het grootste Nederlandse afvalbedrijf, Van Gansewinkel, stelt dat minstens 50% de Duitse afvalovens in gaat.
Misschien nog wat regels en wetten erbij?