Op 18 juni jl. werd de financiele situatie van Purmerend die is ontstaan door de problemen met de stadsverwarming in de gemeenteraad besproken. Onderstaan artikel bevat het betoog van fractievoorzitter E. Ankersmit (foto).
Steeds vaker hoort de Stadspartij van burgers: "ik heb het wel gehad met de politiek". Afkeer van de oude landelijke partijen is het zichtbare resultaat. En eerlijk gezegd als ik niet middenin de lokale politiek had gezeten had ik hetzelfde gezegd. Maar dankzij de lokale partijen is er in ieder geval op lokaal niveau nog een goed alternatief.
De burgers hebben sinds de laatste troonrede, nog maar pas in september 2008, veel over zich heen gekregen. Groeiden in die troonrede de bomen nog tot in de hemel, in het najaar vielen ze al om. De kredietcrisis was een feit. De provincie raakte zomaar 100 miljoen euro kwijt aan een dubieuze transactie met een IJslandse bank. Pas toen het gebeurd was hadden Borghouts en kompanen het door. En daarna maar stoer doen dat ze alles nog in de hand hadden. 78 miljoen gemeenschapsgeld zijn we voorgoed kwijt is het laatste bericht.
Het land zucht ondertussen onder de crisis. De burgers moeten maar wennen aan het aanhalen van de broekriem is de boodschap van de gevestigde politiek. En ondertussen gaat het grote kapitaalverspillen gewoon door. Minister Bos, ook bekend als Bos de draaitol (Verhagen), tovert miljarden tevoorschijn om een paar banken op te kopen. De banken doen net of er niets aan de hand is en gaan gewoon door met het uitbetalen van forse salarissen en bonussen voor -hoe bestaat het- desastreuze resultaten.
Er gaat geen dag voorbij of er komt wel ergens een commissaris of directeur in het nieuws die zich met miljoenen of tonnen euro’s maatschappelijk geld heeft weten te verrijken. Het lijkt wel of het niet te stoppen is en zeker de partijen van de oude politiek hebben geen antwoord op wat er gebeurt. Een werkloosheid van 10% wordt ons door de Nederlandse Bank thans voorspeld. De bouw stort in, ook dat wordt voorspeld. Dit ondanks een tekort aan woningen. Nederlandse bouwvakkers worden werkloos, terwijl tot voor kort de Poolse bouwvakkers niet aan te slepen waren. Wie snapt het nog? Wordt hier soms aan kunstmatige prijsopdrijving gedaan? Een hopelijk goed financieel onderzoek door kritische journalistiek zal straks wel blootleggen dat het wijdvertakte Old Boys netwerk hieraan debet is.
Had niemand hiervoor gewaarschuwd? Natuurlijk wel. Maar niemand luisterde. Dit speelt zich af op nationaal en internationaal niveau. Maar ook op ons lokale niveau speelt zich een drama af. De toezichthouder – d.w.z. de provincie Noord-Holland- op de gemeentelijke financiën kan, na het jaren te hebben toegestaan, het boekhoudkundige geknoei met de verliezen van de Stadsverwarming niet meer aanzien. Binnen vijf jaar moet de gemeente de negatieve reserve van de Stadsverwarming ad 56 miljoen afboeken van de positieve reserves. De ingeboekte winstuitkering (dividend) van de Stadsverwarming op het huishoudboekje van de gemeente blijkt een fata morgana te zijn en ook dit dient de gemeente in opdracht van hogerhand nu structureel te dekken.
Straks komt daar ook de afboeking van een deel van de boekwaarde van 43 miljoen van de Stadsverwarming zelf nog bij, let maar op. Ook de eventuele terugbetaling aan de gebruikers van de vermoedelijk te veel berekende energieprijs hangt nog in de lucht. Voor de burgers betekent dit alles een lastenverzwaring en/of een verslechtering van de leefomgeving.
De Stadspartij waarschuwt als sinds haar komst in 1993 voor dit debacle. Achtereenvolgende colleges, van vooral de oude partijen, hebben de Stadspartij om deze analyse en voorspelling steeds ernstige verwijten gemaakt. We werden er welhaast in politiek opzicht om gedemoniseerd. En het moet gezegd met kunst en vliegwerk hebben ‘ze’ het debacle lang naar volgende colleges weten door te schuiven. Dit college lukt het niet meer. De slinkse trucs (de wondere wereld van Excel) om het hoofd boven water te houden en ook om de burgers onnodige lastenverzwaring aan te smeren, zijn de afgelopen 2 jaren opgebruikt. Het is ons de afgelopen tijd steeds duidelijker geworden waarom we bij collegevorming zo snel buiten werden gesloten. Stel je voor dat de Stadspartij van binnenuit van dit wanbeleid kennis had gekregen en zo oppositie had kunnen voeren.
De Stadspartij vindt dan ook dat het financiële wanbeleid rond de Stadsverwarming door een raadsonderzoek aan de kaak dient te worden gesteld. Wie waren schuldig aan de verkeerde keuze om er ooit aan te beginnen. Hoe zat het ook weer met de technische uitrol bij de start? Hoe kon het dat de directeur van de Stadsverwarming zijn eigen particuliere bedrijfjes voor de gemeentelijke Stadsverwarming liet werken en allerlei materiaal liet leveren? Hoe zat het met de ondeugdelijke watermeters. Wie leverde die ook al weer? Hoe zit het met de chaotische verbruikersadministratie. Wie is verantwoordelijk voor het ondeugdelijke Stadsverwarmingnet, dat nu nog elke dag wel ergens tot uitval leidt. Purmer-Zuid is heden vooral de klos. Een net waarin ook nog -in geld uitgedrukt- miljoenen aan achterstallig onderhoud op een inhaalslag wacht. Waardoor komt dat idioot hoge warmteverlies van meer dan 30% toch? Wat heeft de onzekerheid van warmtelevering voor gevolgen voor de waarde van de woningen die aangesloten zijn op de Stadsverwarming?
Vragen, vragen, maar geen antwoorden… tot nu toe. Als de Stadspartij haar zin krijgt wordt dit geknoei tot op de bodem uitgezocht en worden de schuldigen: partijen, bestuurders en overigen publiekelijk aan de schandpaal gezet en waar nodig strafrechtelijk vervolgd.
Door de eis van hogerhand om financieel orde op zaken te stellen is de paniek binnenshuis pas echt uitgebroken. De oorspronkelijke financiële kaders voor de begrotingsopstelling zijn niets meer waard. Dat bleek al snel. Het is niet toevallig dat de partijen die betrokken waren bij het ontstaan en het verloop van het Stadsverwarmingdebacle toch nog steeds net willen doen alsof het wel mee zal vallen. Ook willen ‘ze’ de toezichthouder -via een ex gedeputeerde van de provincie- ertoe zien te bewegen ‘ze’ nog een jaartje langer aan te laten knoeien.
In een achterkamertjesonderonsje werd de coalitie van PvdA, VVD, CDA en AOV plotseling versterkt met GroenLinks, D66 en de SP. De Old boys uit de beslisperiode van de Stadsverwarming verloochenen elkaar niet dat blijkt wel. De SP wil er kennelijk graag bij gaan horen. De Stadspartij past ervoor om de burgers een rad voor ogen te draaien. Het gaat financieel door de Stadsverwarming heel slecht met Purmerend. De burger zal dit hoe dan ook gaan merken. Het is niet van groei naar bloei, maar van bloei naar bloeden geblazen.
Voorop staat voor de Stadspartij dat de burger geen rechtstreekse en/of slinkse lastenverzwaring (hoger dan de prijsindex) voor zijn kiezen krijgt. Wat de verarming van het voorzieningenniveau betreft moeten we zien te redden wat er te redden valt. Als er miljoenen moeten worden gevonden kijk dan bijvoorbeeld eerst even naar zaken zoals de toepassing van de prijsindex in de begroting. Wij gaan er vanuit dat voor de materiële uitgaven rekening wordt gehouden met een stijging van 0% in plaats van 2%. Structureel levert dit 1,2 miljoen euro op. Voor het overige bevatten de door het college opgesomde financiële kaders logische beïnvloedbare en niet-beïnvloedbare zaken. Merkwaardig is het wel dat de effecten van de mei-circulaire niet zijn aangegeven. Daar had het college nog best even een aanvullend stuk over aan de raad kunnen overleggen.
Vooruit, ook een kleine bezuiniging zullen we aangeven. Het opheffen van de stedenband met het Tsjechische Jihlava levert ons structureel 30.000 euro per jaar op en eenmalig 180.000 euro. Hieruit kunnen de kosten van ons enige voorstel nu te noemen, voor de vorming van een Jeugdsportfonds, voor vooral de kinderen van de werkende Purmerenders in financiële nood, gemakkelijk worden gedekt.
Het aangekondigde boodschappenlijstje van PvdA, CDA, VVD, GroenLinks, D66 en de SP voor het college is thans ook beschikbaar. Dat lijstje is heel rommelig en tegenstrijdig in de opsomming van zaken met waarop willen we wel bezuinigen en waarop niet. Wat ons betreft het bespreken nu zeker niet waard. Voor het college zal dat m.b.t. dit lijstje misschien anders liggen. Om met de woorden van het provinciebestuur te spreken "wij wensen u daarbij veel succes."
De Stadspartij speelt niet mee in het toneelstukje van vandaag om de burgers in de waan te laten dat de huidige coalitie alles nog in de hand heeft. Dat moge duidelijk zijn! Zie dit maar als ons vertrekpunt. En de rest? Pas als in het najaar bekend is wat de Stadsverwarming ons nog meer gaat kosten en we weten wat ons nog meer aan slecht nieuws heeft bereikt m.b.t. de uitkeringen uit het gemeentefonds (dat naar het zich nu laat aanzien in 2012 een extra moeilijk jaar zal opleveren), ja pas dan kunnen we echt de stand van zaken opmaken.