Zou het zo zijn gegaan? Een verhaaltje in de sfeer van…..
Alexander zit in de keuken in Wageningen zijn zilver te poetsen. Alexander is kunsthistoricus, ex veilingmeester, ex burgemeester en thans prominent kamerlid. Zijn dure hobby houdt hij liever geheim, dat houdt je als politicus liever in de anonimiteit. Maar gepoetst moet er af en toe worden anders gaat het zilver te veel lijken op armeluiszilver.
Na een klop op de deur stapt daar Wim binnen. Wim is al enige jaren de prominente directeur van hét museum van Nederland. Wim is ambitieus en hij is een beetje ijdel en zodoende vaak op de tv te zien. Daardoor kent hij Alexander dan ook goed.
‘Zeg Alexander, ik ben natuurlijk niet toevallig helemaal van Rotterdam (daar woont Wim) naar Wageningen gekomen om naar je zilver te kijken. Het gaat om Rembrandt, niet zo maar iets dus. Mijn droom kan uitkomen Alexander. Twee topstukken van Rembrandt uit 1634, uitbeeldend het regentenpaar Maerten Soolmans en Oopjen Coppit, zijn te koop. De huidige eigenaar Gustave de Rothschild vraagt maar 150 miljoen voor de beide schilderijen: en koopje als je het goed beschouwd.
Maar er is een probleem, ik krijg met veel hangen en wurgen hooguit 80 miljoen bij elkaar geschraapt uit eigen middelen en giften. Ik heb een samenwerking met het Louvre bekeken maar die hebben niet dát gevoel van nationale trots met Rembrandt dat wij als Hollanders hebben (zie en zo geschiedde). Om een lang verhaal kort te maken, dat ging dus niet door. En nu dacht ik dat jij Alexander vanuit je rijke kennis en ervaring misschien wel een manier weet te bedenken om de rest van het geld te verzamelen.
‘ Tja Wim’, zo reageert Alexander,’ dat vereist inderdaad de inzet van de speciale trukendoos. In de eerst plaats moeten we nog wat handelsgeld vrijspelen. Jatmous zeiden wij in dat verband in de veilingwereld tegen elkaar. De schilderijen kosten dus volgens ons vanaf dit moment publiekelijk niet 150 maar 160 miljoen. 10 miljoen meer dus dan wordt gevraagd, hoe dat zit daar vraagt toch niemand naar bij zulke bedragen. Je zoekt dus eigenlijk nog 80 miljoen. kijk dat is ook nog de ouderwetse handelsgeest van mijn voorvaderen uit de Gouden Eeuw die me tot een dergelijke ingeving leidt. Maar dit terzijde.’ Een glimlach speelt om de mond van Alexander.
‘En wat is 80 miljoen nu eigenlijk? Daarvoor hebben we slechts negen uur gezondheidszorg of een extra JSF- toestel of een eenmalig cadeau aan AOW-ers van 24 euro. Je koopt er tegenwoodig niet eens een goede voetballer meer voor.
We moeten voor dat geld aankloppen bij de regering en mijn collega’s in de Tweede Kamer. Daar zit echter nog oud zeer over de aankoop in 1998 van die blokjesschildering van Piet Mondriaan, Victory Boogy Woogie (foto) heet dat ding. Daar was door de minister van toen, Zalm was dat geloof ik, in het geheim 37 miljoen euro voor betaald. De Kamer was er toen niet amused over en dan druk ik het nog zacht uit. Van zulke voorbeelden heb ik geleerd hoe je de kamer van tevoren handig inpalmt.
We doen het als volgt. Ik nodig mijn collega fractievoorzitters uit voor een ontbijtochtend in het Mauritshuis in Den Haag en daar in die historische ambiance maak ik ze warm om die 80 miljoen te geven. ’
‘Ja maar Alexander, zegt Wim, dat is toch een bedenkelijke lobby in een achterkamertje om onderhands 80 miljoen euro van de Tweede Kamer los te krijgen? Terwijl je weet dat velen van hen zich om veel minder heel erg druk maken en prominent profileren in de Tweede Kamer. Wat zal het publiek en de media daar van zeggen?’
‘Luister Wim niks gejamaar’, reageert Alexander,’ jij hebt verstand van een hoe je een museum in de markt zet en ik in het bespelen van mijn collega Kamerleden en de media. Dus hier moet je maar even buiten blijven, laat mij mijn gang maar gaan. Nationalisme en nationalistische historische sentimenten doen het altijd goed bij het volk, dus ook politici en de populistische media, dat is over de hele wereld zo. Je zal straks zien dat ook ik er politiek garen bij spin door me te kunnen profileren als ik opgetogen het goede nieuws naar buiten kan brengen dat we ‘verloren schilderijen’ -Rembrandt’s onze nationale trost – thuis gaan brengen.’
Opgelucht en met het gevoel dat het wel goed zou komen verliet Wim, Alexander. Die ging vrolijk fluitend verder met het poetsen van het antieke zilver.
En zo geschiedde.
‘Ik wacht nu eerst rustig af’, zegt Alexander enige weken na het Mauritshuisontbijt bij het naar buiten komen van het nieuws, waarbij De Telegraaf de primeur had. ‘De aankoop is een investering in nationale trost’, zegt Kees van der Staaij (SGP), die zich inmiddels met de meeste fractievoorzitters achter de aankoop blijkt te hebben geschaard. ‘Ik loop hier al lang rond, maar ik heb in al die jaren niet zo’n eensgezinde Kamer gezien’, valt Alexander hem bij. Daarbij bewust vergetend dat er volgens zijn plan eigenlijk geen Tweede Kamer aan te pas kwam om ‘slechts’ 80 miljoen uit de staatskas los te peuteren om dit unieke erfgoed terug te halen naar Nederland.
Even dacht ik dat Geert het over deze zaak had toen hij het had over nepparlement. Tot bekend werd dat Geert er in het Mauritshuis niet bij was maar vooraf heeft laten weten zich niet tegen de aankoop te zullen verzetten.
Nu maar afwachten of de aankoop van ‘dit koopje’ daadwerkelijk gestalte krijgt. De Franse Centrale Bank heeft namelijk ook plotseling 80 miljoen euro als gift beschikbaar gesteld om in ieder geval één van de schilderijen in Frankrijk te houden. Zou het oorspronkelijke Rijksmusem/Louvre opzetje dan toch nog uit de hoge hoed komen? Hebben Jean-Luc (directeur Louvre) en Wim (directeur Rijksmuseum) de handen ineen geslagen in een bedenksel om samen het geld bij hun eigen politicie slinks los te peuteren? Je durft en kunt iets dergelijks bijna niet bedenken. Maar toch….
Het kan ook nog anders maar in dat scenario kosten de schilderijen ons geen cent, maar hebben we ze ook niet. De tijd zal het leren.