Twee opvallende berichten de laatste week:
- Ruim de helft (61 procent) van de Amsterdamse pubers in de vierde klas van het vmbo moet na een gezondheidsonderzoek worden doorverwezen voor een consult met een arts of verpleegkundige. Bij havo/vwo-leerlingen is dat 31 procent.
- Sinds 2007, de introductie van de smartphone en het enorme succes van social media bij pubers, is het aantal kinderen dat blijft zitten of afstroomt naar een lager niveau flink toegenomen. De ervaring van leraren en ouders is duidelijk. Zij zeggen allemaal dat kinderen zich veel minder goed kunnen concentreren en minder huiswerk maken vanwege de afleiding door sociale media.
Het één valt niet los te zien van het ander en er zal nog wel meer zijn dat in dit verband te noemen valt. Ik zou zelf zo een hele waslijst kunnen opnoemen, maar gelet op de beknoptheid van deze column doe ik dat maar niet.
Een volgend onderzoek zal uitwijzen dat al dat doelloze gerommel met Twitter, Hyves, Facebook (om de spelletjes -vooral de gewelddadige- niet te vergeten), thans een negatief spoor trekken in de geestelijke ontwikkeling van veel mensen. In ieder geval voegt het weinig toe aan de vooruitgang in technologische ontwikkeling en welvaart.
De Chinese wijsgeer Confucius stelde al zes eeuwen voor onze jaartelling dat: De dwaas doet wat hij niet laten kan, de wijze laat doen wat hij wil. Confucius nam direct aan dat dit een sociale wetmatigheid voor altijd is. Zijn verdere verhandeling dat het daarom vanzelfsprekend is dat een elite van slimmeren (de wijze) de dommere volksmassa (de dwaas) aanstuurt en bestuurt, is in China voor jonge lerende bestuurders verplichte kost. De VPRO zond onlangs nog een zeer leerzame documentaire uit over hoe zijn gedachtengoed nu in het kapitalistisch-communisme in China wordt gebruikt. Het twitteren en facebooken door de slimme (politieke) elite is dan ook meer bedoeld om alle volgers bezig te houden, te boeien en aan hen te binden. Er zijn zelfs speciale cursussen voor. De begrippen volksmassa en klootjesvolk zijn in die cursussen verplichte kost.
Even dacht ik door al dit gedoe ook aan het gedachtegoed van Mauk Mulder, een sociale wetenschapper die veel over macht, machtrelaties, machtverschillen heeft onderzocht, nagedacht en heeft gedoceerd. Leuk om te lezen, maar verder volstrekt in ongebruik geraakt na de jaren ’70 van de vorige eeuw. Maar dit terzijde. Hard maar logisch in dit verband waren ook de feiten uit de praktijk.
Wat is het geval. De gemeente Harenkarspel, Schagen en Zijpe fuseren vanaf 1 januari 2013 tot één: de gemeente Schagen. Daarom waren er nu verkiezingen voor een nieuwe gemeenteraad. Het CDA werd de grote winnaar van deze speciale gemeenteraadsverkiezingen in de fusiegemeente Schagen. VVD en PvdA leverden zoals verwacht fors in. Maar de verwachte grote winst voor de lokale partijen bleef uit. Hoe vele burgers voorbij konden gaan aan het feit dat VVD, CDA en PVV er zeer kortgeleden nog een zooitje van maakten en het CDA er nu zelfs voor beloonden, is onbegrijpelijk. Het toont wel aan dat er meer loos is dan alleen het tanende welbevinden van pubers.
In 2014 zijn er weer de algemene gemeenteraadsverkiezingen. Ik weet uit betrouwbare bron dat veel lokale partijen zich rijk denken aan zetels die door al het landelijke politieke geblunder aan het zweven slaan. Wat nu in de fusiegemeente Schagen gebeurde is op dit lokale denken een domper. Er zal, zo verwacht ik, bitter weinig verschuiven tussen gemeentraadszetels van landelijke partijen en lokale partijen. De verkiezingen worden gewonnen of verloren door de selectieve media-aandacht voor partijen en woordvoerders.
Het kiezersvolk kijkt tussen: boer zoekt vrouw, het voetbal of de smartphone even naar een ander tv-net en ziet iemand van of namens de oude elite een leuk en vooral slim verhaaltje houden. Dat er later misschien bedenkelijke praktijken uit kunnen voortkomen komt bij al die andere geestelijke afleiding niet op. Zelfs niet als de voorbeelden voor het oprapen liggen. De verkiezingen voor de fusiegemeente Schagen laten dit zien. Als de persoon ook nog eens charismatisch is en goed in beeld wordt gebracht, zoals bijvoorbeeld Samsom of Keijzer, helpt dat extra. Lokale partijen hebben een dergelijk uithangbord met landelijke dekking momenteel niet. Slim handelen en groots kunnen presenteren zijn 2600 jaar na de woorden van de wijze Confucius en de geest van verzuiling van de vorige eeuwen nog steeds de bepalende factor.