‘Ha Maarten, hoe staat het in dat kneuterstadje van je met dat wat jullie daar grootstedelijk gemeentepolitiek noemen’? Zo begroet buurman plagerig mijn neef. Het weer wordt mooier, dus de mensen leven meer buiten en hebben zo ook meer contact met elkaar. Buurman profiteert daar ten volle van met het rondstrooien van wat hij orakelen noemt. Eigenlijk zijn het gewoon sceptische verhandelingen die soms best wel interessant zijn.
Neef laat zich verleiden tot reageren. ‘Ja buurman, ik heb het druk als raadslid in Schalieveen met het opruimen van allerlei ongemakken voor de mens in de straat en het herstellen van het democratisch vertrouwen in de gemeentepolitiek. De kloof dempen tussen kiezers en gekozenen, het toenemend gebrek aan interesse en het diepgewortelde wantrouwen over het politieke bedrijf ombuigen, dat is een hele klus’. Buurman veert op en ik verstop me snel, want er gaat wat gebeuren, zegt mijn instinct. Achter de veilige gordijnen hoor ik het vervolg.
‘Hoezo ontevredenheid over het functioneren van de democratie, Maarten? Vier op de vijf Nederlanders heeft in het algemeen niets te mopperen over de democratie, blijkt uit recent wetenschappelijk onderzoek. Wel blijkt dat de tevredenheid onder hoogopgeleiden een stuk groter is dan onder de laagopgeleiden. Dat is overigens iets van alle tijden. Hoe komt het toch dat jij denkt dat de democratie en het vertrouwen in onze volksvertegenwoordigers zo aan erosie onderhevig is?’ Neef wil wat terug zeggen, maar buurman komt nu pas goed op dreef.
‘Komt dat ellendige gevoel van je dat het fout gaat met de democratie soms door al het neerslachtige nieuws daarover waarmee je wordt overlopen? Die berichten zijn er doordat de media de neiging tot dramatiseren hebben en het oneindig opkloppen en doorkloppen van alarmerende negatieve verhalen. Goed nieuws verkoopt niet is een bekend begrip in medialand! Ooit een verhaal gelezen over mensen die dik tevreden zijn met hun leventje en alles wat er goed geregeld is in Nederland? In actualiteitenrubrieken gaat het steevast over mensen die ellende ondervinden of mensen die niet met hun inkomen uitkomen, over grote fraude met subsidiegelden, stelende ondernemers en banken, politici die het niet zo nauw nemen met de integriteit. Vaak omlijst me aanzwellende onheilspellende muziek en radeloos en hulpeloos in de camera kijken van de lijdende mens.
Terwijl het ondertussen de meeste mensen best allemaal naar wens gaat krijgen we zo de onvermijdelijk indruk dat het een zooitje is. Nee jongen, natuurlijk moet je je bezig houden en blijven inzetten voor het verminderen van al die incidentele negatieve zaken die mensen treffen, maar laat je blik voor het algemene welzijn van burgers er niet door vertroebelen. Misschien stemmen er daarom ook wel zo weinig mensen, omdat het allemaal zo goed is geregeld en ze vinden dat het niet nodig is om te gaan stemmen’. Neef hapt naar adem om wat terug te zeggen, maar buurman gaat onverstoorbaar door.
‘Zeg Schalieveen, zit daar soms ook schaliegas? Vast wel want als ik de reacties op het winnen van dit nieuwe natuurlijke ‘duivelse’ goedje lees zit het onder heel Nederland. Dat is natuurlijk niet zo, maar dat doet er voor de beeldvorming niet toe. Ook bij ons in Purmerend zit er een beetje schaliegas en waarschijnlijk ook schalieolie. Die olie wordt in Nederland elders al gewonnen naar ik meen, daar hoor je verder overigens weinig over maar dit terzijde. Onze gemeenteraad heeft net een besluit genomen dat er niet naar schaliegas mag worden geboord in Purmerend. Een besluit op basis van al die informatie die dus door de media naar ons werd en wordt gefilterd, zoals ik je al vertelde. Zo zagen we een spraakmakende reportage uit de VS waarbij van alles fout ging. Veel van die activiteiten vonden plaats in dunbevolkte staten zoals North Dakota en Texas. De weerstand tegen deze wijze van brandstof winning is daar niet groot. Veel kleine bedrijfjes, vaak avonturiers grepen als door goudkoorts bevangen hun kans. Regels waren er toen vrijwel niet, laat staan toezicht. Tja, daar werd je niet vrolijk van als je dat zag.
Wat je niet te zien kreeg en nog niet krijgt, was en is hoe ze het in de VS nu doen. Er is geleerd van de wildgroei. Tegenwoordig stelt de overheid er strenge eisen. Er wordt veilig geboord door grote bedrijven die een direct commercieel belang hebben bij een goede bedrijfsvoering op lange termijn en blijven investeren in het verder vervolmaken van de winningsmethoden. Maar denk je dat die informatie beschikbaar was voor de raadsleden die voor het verbod op het winnen van schaliegas stemden? Laat staan bekendheid met de economische en maatschappelijk impact die één en ander op langere termijn kan hebben. Ja, de fractievoorzitter van het CDA probeerde er nog een lans voor te breken, maar dat werd een windmolengevecht. Opgepast dus in Schalieveen als de discussie daar mocht losbarsten.
Maak het tot je grondhouding. Stel, zeker als volksvertegenwoordiger, permanent waarheden ter discussie, vraag om heldere definities, een consistente logica en afdoende bewijs. Probeer anderen die volledig in de greep zijn van wat zij zien als de waarheid aan het denken te zetten. En uiteraard te beginnen bij jezelf! Je zal zien het werkt. Bedenk wel dat het een lange mars is´.
De stilte die volgde greep neef Maarten aan om bij mij naar binnen te vluchten. Het beloofde weer veel geestelijk masseerwerk voor me om zijn verward geraakte geest weer op orde te krijgen. Buurman is al vroeg op dreef dit jaar.