Graaicultuur

Volgens ChristenUnie-lijsttrekker voor de Europese verkiezingen Peter van Dalen (foto) is de economische crisis grotendeels het gevolg van de ontkerkelijking. Volgens Van Dalen is de waarschuwing voor het geld een van de rode draden in de bijbel. "Ik ben ervan overtuigd dat als dat meer bij mensen had geleefd, we niet zo’n last hadden gehad van die graaicultuur." De ChristenUnie-lijsttrekker gelooft dat de crisis weer meer mensen tot het geloof brengt. "Er is een roep om moreel besef. Het leven gaat niet alleen om geld, maar ook over hoe we met elkaar omgaan. Ik hoop dat vanuit dit besef mensen zullen denken: die bijbel is helemaal niet zo ouderwets."

Mijn mond viel open toen ik dit las. Was het niet Jezus al die toen het over strikvragen over belastingen ging zei: "geef des keizers wat des keizers is en Gode wat Gods is" (Mat 22,15-46). Wie graait met de staatsmacht aan zijn of haar kant, moet dus ruim baan krijgen, is volgens mij de uitleg. Maar het godsdienstonderwijs dat ik jaren terug kreeg had hetzelfde kwaliteitsniveau als de rest van de lessen, dus ik kan er gemakkelijk helemaal naast zitten.

Juist de ChristenUnie-voorman moet beseffen dat de graaicultuur nooit weg is geweest. Sterker nog, volgens mij is het één van de pijlers waarop onze Joods-Christelijke cultuur berust. Ons nationale kopstuk in binnen- en buitenland, Geert Wilders, laat het niet af om deze cultuur als de grootste waarde van onze samenleving aan te wijzen. Volgens hem wordt deze cultuur ernstig bedreigd door de cultuur uit de moslimlanden. Maar juist op het punt van de handel en geld verdienen is er in ieder geval geen verschil tussen beide culturen. Wat er ook als vermaning over staat in Koran of Bijbel. Dit maar vast ter geruststelling.

In het klein, in Purmerend dus, speelt zich ook een financieel drama af. Virtueel is het zwaard van Damocles gevallen. Het gemeentebestuur geeft eindelijk toe er niet meer uit te kunnen komen. De Stadsverwarming is een schip van bijleggen. De boekhoudkundige handigheidjes om één en ander te verdoezelen zijn op. Jaarlijks zullen er miljoenen van de Purmerendse belastingbetaler moeten worden opgehoest om de milieuvriendelijke warmte-energiebron te laten werken. Ooit waren de ogen van de Purmerendse bestuurders gevuld met guldentekens. We zouden fors gaan verdienen aan de Stadsverwarming. Alle waarschuwingen werden door een meerderheid van de gemeenteraad in de wind geslagen. Als de goudkoorts woedt dan is het verstand ver te zoeken. Ook een soort graaigedachte.

Nu is het dan zover dat het Stadsverwarmingbedrijf het enige energiebedrijf is dat een forse lokale overheidssteun krijgt om te kunnen blijven functioneren. Hoe leg je anders uit dat huishoudens die niet op het Stadsverwarmingnet zijn aangesloten toch via de lokale belastingen meebetalen aan de tekorten van het bedrijf? Als het Stadsverwarmingbedrijf niet in Purmerendse overheidshanden was, dan was het bedrijf al lang failliet. Een storm van protest zou door het land gaan als de afnemers van Essent zouden moeten meebetalen aan tekorten van NUON of omgekeerd. De VVD zou hemel en aarde bewegen om die valse concurrentie c.q. ‘illegale’ overheidssteun een halt toe te roepen. Maar niet in Purmerend, want daar is de Purmerendse VVD en die is nu eenmaal medeplichtig aan het verkeerde besluit van toen om als gemeente een eigen energiebedrijf er op na te gaan houden.

Dit college heeft als een van de voorstellen om het miljoenengat in de gemeentebegroting te dekken door een verhoging van de warmtetarieven. Op zich logisch, wie gebruikt en verbruikt, betaalt. Dat is bij de nutsbedrijven een normale gang van zaken. Purmerenders die niet zijn aangesloten op het Stadsverwarmingsnet kunnen zo worden ontzien, om via slinkse belastingverhogingen nog meer te betalen voor iets dat ze niet gebruiken. Helaas is op landelijk niveau ooit afgesproken dat het ‘niet meer dan anders’-principe moet worden toegepast. Dit houdt in dat een Stadsverwarminggebruiker geen hoger tarief in rekening mag worden gebracht dan als het huishouden gebruik zou maken van aardgas. Het collegevoorstel zal dus wel sneuvelen.

Dat ondertussen de huishoudens die op aardgas zijn aangesloten betalen voor de eigen private gasleverancier en via de gemeentelijke belastingen ook nog eens bijdragen aan de tarieven van de Stadsverwarming, ontgaat velen. Voor de aardgasgebruiker in Purmerend geldt dus ‘een meer dan stadsverwarminggebruiker’-principe. Wie maakt een einde aan deze waanzin? Of moet ik berusten in de uitspraak: "geef des keizers wat des keizers is en Gode wat Gods is."