De overheid heeft, bij monde van minister Ter Horst van binnenlandse zaken, weer een nieuw fenomeen in het leven geroepen: de waardencatalogus. Hierin moet van bovenaf worden vastgelegd wat goed burgerschap is. De waarden moeten weer terugkeren in de dagelijks omgang tussen burgers zoals: zorg voor elkaar, mensen actief mee laten doen, en vooral te gaan stemmen, niet langs de zijlijn staan, en alleen maar roepen, of anoniem op internet schelden, verantwoordelijkheid nemen, lid worden van een maatschappelijke organisatie, of nog beter een politieke partij, en meedoen aan discussies.
Dat dit geluid deze keer uit de mond van een PvdA-politica komt, is in eerste aanleg positief. Kennelijk wordt dit initiatief in het kabinet breed gedragen. Opmerkelijk is het dat als minister Rouvoet iets dergelijks roept over de seksualisering van de maatschappij, hij wordt uitgemaakt voor een christelijke fatsoensrakker – maar dat kan Ter Horst niet worden aangewreven. De eerlijkheid gebiedt ook te zeggen dat de PvdA niet voor het eerst oproept tot herstel van fatsoensnormen. Fractieleider Melkert hekelde in 2001 de "alles moet kunnen"-mentaliteit van de Nederlandse samenleving. En in verkiezingscampagnes sprak de PvdA niet alleen over veiligheid en integratie, maar ook over waarden en normen.
De van bovenaf op te stellen zogenaamde waardencatalogus zal daar niet onmiddellijk verandering in brengen. Als de nieuwe tien geboden zal het zeker wel zijn weg in menige ziel bereiken. Maar of het ook de hedendaags cultuur van: graaien, hebzucht, egoïsme, het recht van de sterkste zal veranderen, dat waag ik te betwijfelen
‘De universele bron waaraan de maatschappij haar waarden behoort te ontlenen, is de Bijbel.’ Dat zal de bijdrage zijn van de christelijke partijen voor het opstellen van de waardencatalogus. Zeker de christelijke partijen daarin beseffen uit ervaring dat zo’n moreel reveil een heel wankele basis heeft als de waarden slechts gebaseerd zijn op de grootste gemene deler; de cultuur en de waan van de dag. Ik vind bijvoorbeeld het entertainment programma van Paul de Leeuw op tv ranzig, dubbelzinnig en kleinerend. Alleen weet die lachzak het te verstoppen achter een grijns, een grap en een grol (altijd ten koste van een ander), maar ondertussen holt het de waardencatalogus die nu nog in veel TV hoofden zit steeds verder uit. Ik ben dan ook al lang gestopt met me nog langer te ergeren en gestopt met kijken naar zoveel onbenul, nog wel op de socialistische zender, waar ik zolangzamerhand tegen beter weten in, toch nog steeds lid van ben. Dus optimistisch over wat de niet-christelijke partijen er vanuit hun onzichtbaar geworden religie, als iets blijvends, tegenover zullen zetten ben ik niet.
Misschien is nog het beste om tegenover de door veel burgers ingepikte rechten ook de burgerlijk plichten te benoemen. Kijk maar om u heen en zie wat er allemaal mis gaat en waar dringend de burgerlijke correctie nodig is. Daar wat eens een oase van groen was in vele steden, is het verworden tot vele vieze plekken, met vuilnis, poep, en zwervers. Vele (viespeuken) burgers zijn de openbare weg, straat, parken, groen, als een vuilnisstortplaats gaan beschouwen.
Tevens wil ik minister ter Horst nog even wijzen op het feit, dat klokkenluiders zoals Ad Bos (foto), nu al weer ettelijke jaren geleden, maar nog steeds actueel, fraude publiekelijk heeft aangekaart bij de aannemersbedrijven, waar hij werkzaam was. Als goed burger en werknemer en uit algemeen belang heeft hij toen aangebracht dat het topkader van die bedrijven de overheid oplichtte. Maar wat heeft het Ad Bos en anderen opgebracht: ontslag! Wordt rechts- en eerherstel in dit soort gevallen ook een van de onderwerpen in de waardencatalogus. Ook wijs ik nog even fijntjes op de afloop van het IJsland-bankschandaal in onze Provinciale Staten, waarbij de bestuurlijke schuldigen veel te gemakkelijk weg zijn gekomen.
De PvdA regenten ontsloegen Ella Vogelaar van het ministerschap. Het complot tegen haar werd achter haar rug om gesmeed, inclusief het in de coulissen klaarzetten van een opvolger. Sterker nog voor de zekerheid gebeurde het samenzweren tegen haar toen de minister voor politieke zaken in Curaçao was. Ik spreek geen oordeel uit over de bekwaamheden van Ella Vogelaar, wel over de waardenloze middelen die de PvdA uit de waardencatalogus haalde om haar te wippen.
De burgemeester van Nijmegen strafte eens een paar politieagenten zeer zwaar wegens rijden onder invloed. Zij werden tijdens hun misstap betrapt in hun vrije tijd. Terecht, als burgemeester en dus baas van de politie dien je integriteit hoog in het vaandel te dragen. Dergelijke misstappen van politieambtenaren, ook in hun vrije tijd, kunnen niet worden getolereerd. Toen diezelfde burgemeester zelf op rijden onder invloed werd betrapt, na afloop van een vergadering gebeurde er niets omdat zij "in haar vrije tijd was en dit anders haar carrière zou schaden". Integriteit… Moeilijk woord… Wat betekent dat ook weer? Wat er van de agenten is geworden weet ik niet. Wel weet ik dat die burgemeester van Nijmegen nu minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is en ons door zo’n goed voorbeeld heeft laten zien wat goed burgerschap is.