De eerste drie maanden werken met de Verordening eigen bijdrage maatschappelijke opvang hebben een aantal niet voorziene effecten zichtbaar gemaakt,. Bij ongewijzigd beleid leiden deze tot een exploitatietekort voor het Algemeen Opvangcentrum Purmerend.
De verwachting is dat het tekort tussen € 125.000,- en € 172.000,- op jaarbasis zal bedragen. Dit tekort wordt veroorzaakt door de volgende effecten.
- Cliënten van het AOP met een bijstandsuitkering kregen voorheen tien of twintig procent extra op grond van het gemeentelijk toeslagensysteem vanwege de hoogte van hun huisvestingkosten. Deze toeslagen vervallen, omdat deze mensen nu feitelijk veel lagere huisvestingkosten betalen door de eerdergenoemde verplichte vrijlatingen.
- Het maximum van de eigen bijdrage is de som van huisvestingkosten + kosten van begeleiding. De huisvestingkosten variëren tussen € 350,- en € 480 per maand. De kosten van begeleiding zijn € 955,69 per maand voor volwassenen en € 1.910,17,-voor jongeren. Voor mensen met een wat hoger inkomen dan de bijstand leidt de berekening volgens de verordening al gauw tot eigen bijdragen van € 700,- a € 900,-per maand. De bijstandsgerechtigde in dezelfde huisvestingsituatie betaalt ca. € 400,-per maand. De mensen met een wat hoger inkomen ervaren dit als onrechtvaardig en haken af.
- Als gevolg van het vorige punt wordt de verhouding tussen het aantal cliënten met een laag en die met een (wat) hoger inkomen ten opzichte van de oorspronkelijke doorrekening gewijzigd. De gemiddelde bezetting verarmt, waardoor de inkomsten aan eigen bijdragen veel lager zijn dan geraamd.
- Bij de werkwijze van het AOP van voor de invoering van de verordening werden cliënten alleen toegelaten, als zij over voldoende inkomen beschikten om hun huisvestingkosten te betalen. Het AOP deed er hierbij alles aan, om die mensen, bij wie dit niet zo was, te begeleiden om hierin verandering te krijgen. Deze mensen moeten in de huidige situatie toegelaten worden zonder dat zij een eigen bijdrage betalen. Eerst wordt het recht op toelating bepaald, vervolgens de mogelijke eigen bijdrage berekend, die in deze gevallen nul is.
Het college stelt de raad voor om te voorzien in de ontstane exploitatieproblemen. Dat zou op de volgende wijze kunnen.
De eigen bijdrage, bestaande uit huisvestingkosten en kosten van begeleiding, wordt gemaximeerd op € 500,- voor alleenstaanden en € 812,50 voor gehuwden/ geregistreerde partners. Het bedrag van € 500,- is de naar boven afgeronde bovengrens van de huisvestingkosten.
In het uitzonderlijke geval dat er sprake is van gehuwden/geregistreerde partners worden deze separaat gehuisvest bij het AOP. Daarom samen een hogere eigen bijdrage, maar niet tweemaal zo hoog, omdat ook de vrij te laten bedragen niet tweemaal zo hoog zijn. Hier wordt dus dezelfde redelijkheid toegepast.
De verwachting is dat deze maxima door cliënten met een wat hoger inkomen wel als billijk worden ervaren.
De voedingscomponent in de huidige berekening van de vrij te laten bedragen wordt losgelaten. De vrij te laten bedragen worden dus beperkt tot het gestelde in artikel 4.7 van het Besluit maatschappelijke opvang ofwel het normbedrag voor zak- en kleedgeld en de ziektekostenpremie.
In de commissie Samenleving van 5 juni wordt over de onvoorzien effecten en de door het college aangegeven oplossingsrichting gediscussieerd en geadviseerd.