De woningbouwopgave in de Metropoolregio Amsterdam (MRA) is groot en manifesteert zich vooral de komende jaren. Dit betekent dat alle beschikbare planlocaties hard nodig zijn om de bevolkingsgroei op te vangen. Dat is één van de conclusies van de rapportage ‘Verkenning Woningmarkt Metropoolregio Amsterdam’.
Het aantrekkelijk vestigingsmilieu van de MRA zorgt voor grote druk op huizen en prijzen. Door de gunstige ontwikkeling van de economie neemt die druk op de woningmarkt met het jaar toe. In totaal wordt tot 2040 een groei voorzien met 450.000 personen oftewel circa 230.000 huishoudens. De MRA-gemeenten maken zich sterk om aan deze toenemende vraag te voldoen en zetten zich gezamenlijk in voor het versnellen van de woningbouwopgave.
Vertraging voorkomen
Inmiddels is in MRA-verband afgesproken om tot en met 2020 minimaal 60.000 woningen te bouwen. De plancapaciteit hiervoor is gevonden, maar een flink deel hiervan betreft complexe binnenstedelijke locaties. Voorkomen moet worden dat hierdoor vertraging ontstaat. In dit licht is het zorgelijk dat na de dip in de crisis zowel de ambtelijke capaciteit als die van bouwbedrijven en toeleveranciers nog niet op volle sterkte is. Ook zijn de afgelopen jaren de bouwmogelijkheden van corporaties gedempt. Inmiddels is er weer meer ruimte. Om te zorgen dat het benodigde bouwtempo kan worden gehaald is een forse inspanning nodig van alle partijen.
Zorgen voor goede balans
De onderlinge verhuisrelaties, waarbij jongeren instromen in Amsterdam en gezinnen vertrekken naar de regiogemeenten, zijn beide belangrijk voor een gezonde en evenwichtige woningmarkt. Zo zal door een verminderde beschikbaarheid en betaalbaarheid in de centrumgebieden in eerste instantie de instroom van jongeren afnemen en in een latere fase de doorstroom vanuit Amsterdam naar de regio afnemen. Dat zal niet alleen leiden tot een sterkere vergrijzing en ontgroening in de regio’s om Amsterdam heen, maar wellicht op termijn betekenen dat een groter deel van die huishoudens mogelijk een stap buiten de MRA zal maken. Beide processen zijn nadelig voor het behoud van voldoende arbeidspotentieel en daarmee de economische concurrentiepositie van de MRA. Opgave is te zoeken naar een goede balans hierin en te zorgen voor een divers palet aan woonmilieus en prijsklassen.
Evenwichtige ontwikkeling
In grote lijnen kan gesteld worden dat hoe ‘goedkoper’ de woningvoorraad in de regio van bestemming, hoe lager het gemiddelde inkomen van de huishoudens die er naartoe verhuizen. Dat effect wordt versterkt door de samenstelling van de verhuisstromen. Weliswaar verhuizen naar Amsterdam/ Amstelveen eveneens veel lage inkomens, maar dat zijn vooral jongeren met een hoge opleiding met een goed perspectief op inkomensontwikkeling. Juist naar regio’s met een goedkopere voorraad aan ruimere woningenverhuizen veel gezinnen met lage inkomens of eenoudergezinnen met een lager of middelbaar opleidingsniveau. Voor deze huishoudens is er minder perspectief op inkomensontwikkeling en zij zullen vaker een beroep doen op sociale voorzieningen. Ook speelt mee dat juist voor de kinderen van deze huishoudens goede opleidingsmogelijkheden nodig zijn, om te zorgen voor gelijke kansen. In dat licht is het zorgelijk dat de onderwijsvoorzieningen nog niet in elke gemeente op het niveau van het landelijke gemiddelde zijn. Voor een evenwichtige ontwikkeling van de metropoolregio, met gelijke kansen voor iedereen, is het daarom belangrijk dat in samenhang met de ruimtelijke agenda nagedacht wordt over de sociale agenda.
Aandacht voor lage- en middeninkomens
Daarnaast kan deze ontwikkeling van meer segregatie in de woonplekken van huishoudens met een verschillend opleidings- en inkomensniveau tot gevolg hebben dat voor hen de afstand en reistijd naar werk groter wordt. De toegankelijkheid en betaalbaarheid van de economische kerngebieden neemt immers af, terwijl juist in deze gebieden ook veel behoefte is aan laag geschoolde werkgelegenheid. Daarom is het belangrijk om op het gebied van de woningmarkt tevens in te zetten op het toegankelijk houden van ook de economische kerngebieden voor lage en middeninkomens.
Verkenning Woningmarkt Metropoolregio Amsterdam
De rapportage ‘Verkenning woningmarkt Metropoolregio Amsterdam’ schetst de ontwikkelingen in de vraag- en aanbodzijde. Vervolgens wordt ingegaan op de verhuisstromen naar en binnen de verschillende regio’s van de MRA, ook in relatie tot de Nederlandse woningmarkt als geheel. Per MRA-regio zijn er overeenkomsten en verschillen ten aanzien van de samenstelling van de woningvoorraad. Ook de bevolkingsopbouw kent verschillen, met name qua leeftijdsontwikkeling en inkomen. Het slothoofdstuk zet per regio de meest opvallende ontwikkelingen op een rij.
>> Download ‘Verkenning Woningmarkt Metropoolregio Amsterdam’
foto: Stadspartij