Had in 2014 69% van de gemeenten al één of meerdere sociale (wijk)teams, in 2015 zal 86% van de gemeenten hiermee werken. Gemeenten zetten daarmee onder meer in op het organiseren van een integrale aanpak, voorkomen van problemen en het vergroten van de zelfredzaamheid. Dit blijkt uit het onderzoek ‘Sociale wijkteams in vogelvlucht’ dat in opdracht van de VNG in oktober 2014 door Movisie onder 224 gemeenten is uitgevoerd.
Gemeenten staan voor de grote opgave om zorg en ondersteuning op een geheel andere manier vorm te geven. Gemeenten willen de zorg en ondersteuning voor burgers zo effectief en efficiënt mogelijk organiseren. Dit doen ze door zorg en ondersteuning dichter bij de burger te brengen, zelfredzaamheid van burgers te vergroten, problemen of de escalatie daarvan te voorkomen, meerdere problemen tegelijk aan te pakken, en de versnipperde hulpverlening voor zorgbehoevenden en multiprobleemgezinnen tegen te gaan. In toenemende mate kiezen ze daarbij voor het inzetten van sociale (wijk)teams.
Groei van 69% in 2014 naar 86% in 2015
In 2013 werd nog slechts bij 32 gemeenten een beleidsnota gevonden over sociale (wijk)teams. Eind 2014 werkten al 154 gemeenten hiermee (69% van de 224 responderende gemeenten). Nogeens 17% gaf aan er begin 2015 mee te starten. Slechts 31 gemeenten (14%) zeggen de zorg- en ondersteuningstaken op een andere manier te organiseren.
Verschillende vormen van sociale (wijk)teams
Gemeenten kiezen bij de sociale (wijk)teams voor verschillende vormen van organisatie, aansturing en invulling. Het meest genoemde model is een breed integraal team dat alle hulpvragen oppakt. Hiermee kunnen burgers laagdrempelig terecht bij een wijkteam en hoeven ze niet meer zelf hun weg te vinden in de wirwar van instanties en hulpverleners. Bij de samenstelling van de sociale (wijk)teams neemt in meer dan 50% een wijkverpleegkundige in het team plaats, in 31% van de andere gevallen wordt daarmee samengewerkt. In 12% van de gemeenten maken ook vrijwilligers deel uit van het sociale (wijk)team.
Toegang tot sociale (wijk)teams
In 86% van de gemeenten kunnen cliënten doorverwezen worden door de huisarts, wijkverpleegkundige of overige instellingen. In 76% kunnen bewoners zich ook direct aanmelden. Daarnaast benaderen in 67% van de gemeenten de sociale (wijk)teams burgers ook proactief.
Ondersteuningsprogramma Sociale teams
Het rapport ‘Sociale wijkteams in vogelvlucht’ is in opdracht van het programma Sociale Teams van de VNG en met subsidie van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport tot stand gekomen. Het VNG-programma Sociale Teams ondersteunt gemeenten bij innovatie en ontwikkeling van zorg en ondersteuning via sociale (wijk)teams.