Verhogen geen goede reden om dichten begrotingstekort
De Afdeling advisering van de Raad van State heeft advies uitgebracht over het ontwerpbesluit over de jaarlijkse indexering van de Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften en de bijlagen bij het Besluit OM-afdoening. Het advies is op 20 november 2023 gepubliceerd op de website van de Raad van State.
Inhoud ontwerpbesluit
Met het besluit worden de verkeersboetes met 10% verhoogd. Een deel van die verhoging is de jaarlijkse indexering van 5,7%. De rest van de verhoging met 4,3% is bedoeld om gaten in de begroting te dekken. Dit is bij de Voorjaarsnota 2023 al bepaald.
Noodzaak en proportionaliteit
De Afdeling advisering vindt het dichten van begrotingstekorten geen goede reden voor het verhogen van de verkeersboetes. De boetes zijn namelijk bedoeld om de verkeersveiligheid te vergroten. De hoogte van de boete moet dus ook in verhouding staan tot de aard en ernst van de verkeersovertreding. Het verhogen van de boetes moet daar dan ook op gericht zijn. Doordat hiervan geen sprake is, is het de vraag of de boetes evenredig zijn. De Afdeling adviseert om eerst te onderzoeken wat de effecten zijn van het verhogen van de boetes voordat een beslissing kan worden genomen over het verhogen van de boetes. Als op basis daarvan niet blijkt dat de verhoging noodzakelijk en proportioneel is, adviseert de Afdeling van de voorgestelde verhoging af te zien.
Balans administratieve en strafrechtelijke boetes
Het openbaar ministerie (College van procureurs-generaal) heeft vorig jaar aangegeven dat de verhouding tussen de hoogte van de boetes en de ernst van de overtreding onder druk is komen te staan. Dit komt onder andere doordat de administratieve verkeersboetes in sommige gevallen hoger zijn dan de strafrechtelijke boetes, terwijl die strafrechtelijke overtredingen ernstiger zijn. Zo wordt bijvoorbeeld de boete voor 30 km/u te hard rijden binnen de bebouwde kom (administratieve boete) hoger dan de boete voor 31 km/u te hard rijden (strafrechtelijke boete). Die scheefgroei is niet alleen zichtbaar bij verkeersboetes, maar ook bij andere delicten. Door die verschillen wordt het maatschappelijk draagvlak minder en zullen er meer procedures worden gevoerd. De Afdeling advisering vindt dit onwenselijk en adviseert van de verhoging af te zien.