Brandweer Nederland roept gemeenten op hun centrale rol in brandveiligheidsbeleid op te pakken. Dat staat in het rapport RemBrand.
Brandveiligheid is een kerntaak van gemeenten. Toch is dit niet altijd vanzelfsprekend. In haar rapport RemBrand roept Brandweer Nederland gemeenten op die centrale rol op te pakken. ‘Dat wordt wel eens vergeten.’
Gemeente eerstverantwoordelijke overheid
Het Veiligheidsberaad heeft vrijdag 12 juni ingestemd met aanbevelingen van Brandweer Nederland om brandveiligheid in Nederland te verbeteren. Brandweer Nederland pleit voor een integrale aanpak van brandveiligheid door gemeenten. ‘De eerste verantwoordelijkheid voor brandveiligheid ligt bij burgers en bedrijven’, zegt projectleider Elie van Strien van de Raad van Brandweercommandanten en Brandweer Nederland. ‘Maar de gemeente is de eerstverantwoordelijke overheid. Gemeenten hebben een centrale positie in het netwerk en kunnen de vele facetten van brandveiligheid en partners met elkaar verbinden. Denk aan de beleidsterreinen ruimtelijke ordening, milieu, welzijn en huisvesting.’Geen wetswijziging nodig
Om die rol in te vullen hoeft de wet niet te worden gewijzigd, merkt Van Strien op. In artikel 3A van de Wet veiligheidsregio’s staat al dat het college van burgemeester en wethouders is belast met de organisatie van de brandweerzorg, waaronder het voorkomen, beperken en bestrijden van brand, het beperken van brandgevaar en het voorkomen en beperken van ongevallen bij brand en alles wat daarmee verband houdt.
Brandveiligheidsbeleid is facetbeleid
‘Niet de veiligheidsregio, maar de gemeente is dus hoofdverantwoordelijk. Dat wordt wel eens vergeten.’ Brandveiligheidsbeleid is facetbeleid, aldus Van Strien. Er zijn veel partijen bij betrokken en ieder doet zijn eigen facet. Onze cri de coeur is: maak facetbeleid. In het Veiligheidsberaad werd hierop instemmend geknikt. Als je namelijk niet oplet, wordt het beleid diffuus en we moeten niet tussen wal en schip vallen.’
Gebiedsgerichte opkomsttijden
Een ander belangrijk aspect van het rapport is verschuiving van objectgerichte naar gebiedsgerichte opkomsttijden. Nu schrijft de wet voor dat de brandweer binnen een bepaald aantal minuten bij een ziekenhuis, woning of bedrijf moet zijn. ‘Dat pad moeten we verlaten. De kazerne staat op een vaste plek, dus is het beter te bepalen wat het gemiddelde risico op brand is in een gebied. De omgeving van de brand is immers voor een belangrijk deel bepalend voor de risico’s van een brand.’
Drie risiconiveaus
Het rapport onderscheidt drie risiconiveau’s. Het hoogste risico is in de oude binnensteden. Daar moet de eerste tankautospuit binnen de 4 en 9 minuten zijn. Het laagste risico ligt in landelijke gebieden. Daar is de opkomsttijd tussen de 12 en 18 minuten en zelfredzaamheid dus erg belangrijk. ‘Binnen een regio zijn de risico’s verschillend. We kijken waar de kazerne staat en wat het risico in het gebied of de wijk is. Zo hebben we meer ruimte voor maatwerk. Deze benadering doet meer recht aan de huidige situatie.’
Verplichte rookmelders
Essentie van het project RemBrand is dat niet alleen op de opkomsttijden wordt ingezoomd. De helft van alle branden zijn woningbranden en daar vallen ook de meeste slachtoffers. Het rapport noemt daarom een hele trits (preventieve) maatregelen die brandveiligheid moeten verhogen, waaronder verplichte rookmelders voor alle woningen en veiligheidseisen aan meubilair. Daarbij wil de brandweer regio’s helpen met de ontwikkeling van landelijke model voor brandrisicoprofielen. ‘Daar is nu geen uniform model voor. We moeten hierin natuurlijk dezelfde taal spreken. Als het ergens veiligheidsniveau 6 is, moeten wij weten wat dat betekent.’
Sociale aspecten belangrijk
Het is dan belangrijk ook naar sociale aspecten van een gebied te kijken. ‘In sommige wijken zijn risico’s groter. In de Bijlmer in Amsterdam zijn veel keukenbranden, want daar is het op een bepaalde manier bereiden van maaltijden belangrijk. In het centrum heb je te maken met illegale hotels en toeristen.’ Met het brandrisicoprofiel kunnen brandweermensen zich beter prepareren en maatwerk leveren. ‘Natuurlijk heeft de gemiddelde brandweerman dit allang op een bierviltje staan, maar modelmatig kun je het overal voor gebruiken. Je bent niet meer afhankelijk van de mening van de plaatselijke brandweerman.