In 2026 en ook daarna een te overbruggen tekort van 13 miljoen
Overeenkomstig het begrotingsadvies van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) lukt het om voor het lopende jaar en de jaren 2025 en 2026 de begroting sluitend te krijgen. In 2019 was het verschil tussen de Rijksbijdrage en de daadwerkelijke kosten circa € 2,8 miljoen. Dat tekort loopt de komende jaren verder op door een afnemende Rijksbijdrage totdat er in 2026 een verschil is van € 13 miljoen aan kosten die ten laste komen van de gemeentelijke begroting.
Het college van B&W heeft in scenario’s inzichtelijk gemaakt hoe eventuele tekorten vanaf 2027 kunnen worden gedekt.
De scenario’s bevatten ingrijpende bezuinigingsvoorstellen die merkbaar zullen zijn: op individueel niveau, in de samenleving, de leefomgeving en het dienstverleningsniveau.
De -besluitvoorbereidende- beraadslagingen over de Voorjaarsnota vinden momenteel en de komende weken plaats en worden op 20 juni 2024 -met besluitneming- behandeld in de vergadering van de gemeenetraad.
De scenario’s komen daarbij ook nadrukkelijk aan de orde. In de scenario’s zitten keuzes voor de toekomst en welke accenten daarin worden gelegd. Zo kan er worden gekozen voor het verhogen van de inkomsten om minder te hoeven bezuinigen. Of kan er gekozen worden om de lasten niet te verhogen en juist de uitgaven te verminderen.
Het college presenteert de drie scenario’s in de Voorjaarsnota bij wijze van voorbeeld.
De scenario’s komen op het volgende neer:
Scenario 1 Zelfredzaamheid
We doen een beroep op de kracht in de samenleving. We hebben het vaak gezegd, maar nu stoppen we met ‘geen kind valt buiten de boot’. We stimuleren dat gezinnen en hun omgeving zich zelf verantwoordelijk voelen voor elkaar en minder beroep hoeven doen op de overheid voor hulp.
Dat zal niet zonder slag of stoot gaan, maar het is een koers die we hebben ingezet. Uiteraard helpen we degenen die het echt niet meer kunnen, maar er is een bovengrens die in de gemeente tot uitdrukking komt.
De lasten worden niet veel hoger en we beperken de verhoging van de OZB. We voeren de wettelijke taken uit maar gaan niet veel verder dan dat.
Dit scenario toont hoe het niet verhogen van de inkomsten betekent dat er een relatief groter deel van de voorbereide maatregelen doorgevoerd moeten worden om de begroting sluitend te krijgen.
Scenario 2 Zorgzaam
Meer inkomsten betekent minder bezuinigingen in de overige ‘bouwstenen’.
In dit scenario kiezen we ervoor het zwaartepunt te leggen op meer inkomsten. Dat doen we omdat we van mening zijn dat er weinig ruimte is om af te schalen of het voorzieningenniveau te laten dalen, gelet op de hoeveelheid opgaven die we voor ons zien. We vinden het belangrijk dat de kwaliteit van voorzieningen en in de buitenruimte behouden blijft.
In dit scenario is er daarom, naast de maatregelen die kunnen worden genomen zonder spijt, geen ruimte voor grote bezuinigingen op de andere bouwstenen. Dat bekostigen we door de OZB relatief veel te verhogen.
Scenario 3 Samenleving
In dit scenario zetten we in op het zorgen voor de samenleving en ligt het zwaartepunt op de maatschappelijke beleidsvelden – waaronder wonen, kunst & cultuur, zorg en jeugdzorg.
We schuwen niet om de OZB te verhogen en ontzien vooral de maatschappelijke voorzieningen en beleidsvelden – en blijven investeren waar we dat kunnen doen. We geven relatief veel geld uit aan jeugdzorg. Ook de publieksdienstverlening blijft op het huidige peil en we bezuinigen iets minder op onderhoud om ook zo goed mogelijk de meldingen van bewoners over de openbare ruimte goed op te kunnen pakken. Dat heeft onder andere ook gevolgen voor de ambtelijke capaciteit.
Met dit scenario proberen we ook te tonen dat indien de inkomsten iets worden verhoogd, er keuzeruimte ontstaat waar de focus wordt gelegd op de andere bouwstenen. Het is ook mogelijk om een ander aandachtsgebied te kiezen, bijvoorbeeld de dienstverlening of de toekomstige gemeente.
Welk scenario het ook wordt het zal ingrijpende gevolgen hebben voor de inwoners van Purmerend.
Vervolg na de zomervakantie
Het advies van de VNG is om ombuigingen voor te bereiden maar deze nog niet door te voeren. Daarvoor zijn er nog te veel financiële ontwikkelingen, en is het nodig om de consequenties van de verschillende keuzes of zoekrichtingen verder uit te werken. Het is nog geenszins een zekerheid dat de maatregelen die hier zijn opgenomen ook daadwerkelijk worden doorgevoerd. De bovenstaande scenario’s zijn voor nu een eerste handvat dat bedoeld is om perspectief te geven over de toekomst van onze gemeente en te voorzien om daarover het onderlinge gesprek te voeren. Wel laat het zien dat het merkbare en voelbare gevolgen zal hebben in onze gemeente. Het is nodig om daarin accenten te leggen en te zoeken waarvoor we als gemeente blijven staan en welke keuzes daarbij horen.
Na het zomerreces organiseert het college met de gemeenteraad een aantal werkbijeenkomsten waarin we de toekomstscenario’s en de onderliggende maatregelen verder bespreken. Totdat de gewenste duidelijkheid er is vanuit het Rijk is een besluit over de scenario’s nog niet aan de orde.