Steeds meer mensen in Nederland krijgen dementie. Dementie is een verzamelnaam voor meer dan vijftig ziektes in de hersenen. De meest voorkomende zijn de ziekte van Alzheimer, fronto-temporale dementie (FTD), vasculaire dementie en dementie met Lewy lichaampjes (DLB).
Van de vier bovengenoemde ziektes is de meest voorkomende en ook meest bekende de ziekte van Alzheimer.
Forse toename dementie
In Nederland is het aantal mensen met dementie sinds 1950 vervijfvoudigd. Van 50.000 toen tot ruim 280.000 nu. Verwachting is dat, door de vergrijzing, dit aantal de komende 25 jaar zal verdubbelen tot meer dan een half miljoen.
Wat vaak niet wordt beseft is dat dementie een dodelijke ziekte is, gemiddeld leven mensen die worden getroffen door dementie nog 8 jaar. De kans dat je dementie krijgt neemt sterk toe op oudere leeftijd.
In Nederland hebben ruim 280.000 mensen dementie.
– Hiervan zijn er 12.000 jonger dan 65 jaar.
– Hiervan wonen er ruim 80.000 in verpleeg- of verzorgingshuizen.
– Hiervan hebben er ruim 100.000 nog geen diagnose.
In een vroeg stadium van dementie is het vaak niet duidelijk dat het om dementie gaat en symptomen die erop duiden worden vaak genegeerd. Als het recente geheugen het meermaals af laat weten, voorwerpen niet meer worden herkend, aandacht en concentratie problemen gaan opleveren, er moeite ontstaat met plannen en overzicht houden duidt dit vaak op een beginnende dementie.
Patiënten met dementie geven een enorme belasting aan degene die mantelzorg verlenen. Uit onderzoek van stichting Alzheimer Nederland blijkt dat mensen die mantelzorg verlenen aan ouderen met dementie het meest belast zijn. Daarvan is 13% zeer zwaar belast of overbelast.
Geen medicijnen beschikbaar Bij de Ziekte van Alzheimer hopen zich twee specifieke eiwitten op in de hersenen, deze zorgen in eerste instantie voor verminderde communicatie tussen hersencellen en later voor het afsterven van hersencellen. Daardoor ontstaat geheugenstoornis en traagheid. Patiënten die lijden aan de ziekte van Alzheimer zullen steeds meer moeite krijgen met plannen en het houden van overzicht, ook het geheugen laat ze steeds meer in de steek wat tot gevolg heeft dat er geen herkenning meer is van naaste zoals familie en vrienden.
Voor dementie zijn (nog) geen medicijnen ontwikkeld om de ziekte te voorkomen of te genezen. Er is zelfs geen medicijn beschikbaar om de ziekte af te remmen. Wel zijn er medicijnen die symptomen zoals angst, slaaploosheid en somberheid kunnen bestrijden.
Dementie is de ziekte met de hoogste zorgkosten welke de komende jaren, door toename van het aantal patiënten, alleen maar zullen toenemen.
Zorg
Zoals al genoemd is er nog geen medicatie om dementie te genezen maar er zijn wel medicijnen om de ziekte te kunnen afremmen en de symptomen tegen te gaan of gelijk te houden. Deze medicijnen hebben effect op het geheugen, de alertheid en het gedrag.
Om patiënten die aan dementie lijden zo lang mogelijk thuis in hun vertrouwde omgeving te laten is goede zorg en ondersteuning van groot belang. Ook ergotherapie, fysiotherapie en logopedie kunnen er voor zorgen dat de patiënt langer in zijn vertrouwde omgeving kan verblijven daarnaast draagt een gezonde levensstijl hieraan ook bij.
Meer informatie over dementie is te vinden op de website van Alzheimer Nederland en van de Hersenstichting.
Illustratie: fragment Rembrandts schilderij ‘De anatomische les van Dr. Deijman’ (Amsterdam Museum)