In de commissie Stedelijke Ontwikkeling en Beheer (SOB) op donderdag 13 januari jl. werd de kantorenmarkt van 2010 geëvalueerd. Uit deze evaluatie bleek dat Purmerend ten opzichte van de landelijke- en regionale kantorenmarkten bijzonder goed presteerde.
In 2010 werd er 3160 m2 nieuwbouw gerealiseerd waarvan het merendeel is verhuurd. Een leegstandcijfer van 5% in 2010 is een uitstekende prestatie, zeker als je dit vergelijkt met het landelijke leegstandcijfer van gemiddeld 14%. Overigens scoort de Stadsregio, waar Purmerend deel van uitmaakt, een leegstandscijfer van 17%. Een kleine leegstand is een normaal verschijnsel in de vastgoedmarkt, 5% is dan ook een geaccepteerd cijfer.
Sinds 2002 ligt het landelijke leegstandcijfer namelijk al boven de 9%. De leegstand heeft naast de economische crisis meerdere oorzaken. Het werken in deeltijd heeft een grote bijdrage geleverd aan de huidige leegstand. Werkgevers laten nu meerdere werknemers een werkplek delen (de zogenaamde flexwerkplekken) waar vroeger iedere werknemer een persoonlijke werkplek had.
Zonder bestemming
Door de economisch gunstige omstandigheden en een lage hypotheekrente zijn er de laatste 10 jaar veel kantoorgebouwen gebouwd zonder dat er een bestemming voor was. Het was dus bouwen voor leegstand.
Nederland telt in totaal 47 miljoen m2 kantoorruimte waarvan 6,3 miljoen m2 leegstaat. Veel van deze leegstaande panden zijn niet meer te verhuren. De panden zijn verouderd en de energiekosten zijn van dien aard dat potentiële huurders uitwijken naar modernere panden. Aangezien er voldoende aanbod is van moderne energiezuinige kantoorpanden zijn deze oude kantoorpanden gedoemd om leeg te blijven staan. Ook een economische opleving zal hier geen verandering in aanbrengen.
Volgens het Economisch Bureau voor de Bouwnijverheid (EIB) zal de structurele leegstand in 2020 verdubbeld zijn. Diverse vastgoedadviseurs vinden dat de eigenaren van deze panden hun verlies moeten nemen en deze panden af moeten schrijven. Je praat dan wel over een bedrag dat geschat wordt tussen de 5 en de 10 miljard euro. Een enorm bedrag.
Nieuwbouwplannen schrappen
Op macroniveau is er sprake van een zeepbel. Je ziet inmiddels wel dat diverse partijen zoals banken, beleggers en vastgoedinvesteerders het afgelopen jaar langzaam zijn begonnen met het afboeken van onverhuurbare panden. Er werd in het afgelopen jaar voor zo’n 7% afgeschreven.
Ook de diverse overheden, zowel landelijk als lokaal, nemen steeds meer maatregelen. Het schrappen van nieuwbouwplannen voor de kantorenmarkt is eerder regel dan uitzondering.
In Amsterdam is recentelijk 1 miljoen m2 nieuw te realiseren kantoorruimte op de Zuidas definitief van de baan geschoven. Een andere mogelijkheid om van de leegstaande verouderde kantoorpanden af te komen is een bestemmingswijziging. Er zijn op diverse plaatsen in Nederland al kantoorpanden omgebouwd in appartementen, voor onder andere studenten. De toekomst zal uitwijzen of dit op grotere schaal kan worden toegepast. Purmerend heeft in het verleden de keuze gemaakt om de bouw van een kantoorpand pas toe te staan als er bestemming voor was. Alvorens de bouwvergunning wordt afgegeven wordt er gekeken of het betreffende pand daadwerkelijk gaat worden gebruikt.
Openbaar vervoer
Dat Purmerend zich al jaren onderscheidt op de kantorenmarkt wordt veroorzaakt door diverse factoren. Purmerend beschikt niet over grootschalige kantoorparken of extreem grote kantoorgebouwen. Ook zijn de in Purmerend aanwezige kantoorlocaties bijna allemaal goed bereikbaar met het openbaar vervoer. Een goede aansluiting op het openbaar vervoer is van essentieel belang bij de keuze van een ondernemer voor kantoorruimte. Het ontbreken van een goede aansluiting op het openbaarvervoer kan ook één van de redenen zijn dat er tot nu toe weinig tot geen belangstelling is voor het bouwen van kantoorruimte op de Kop van West.
Het realiseren van parkeerplaatsen in of bij een kantoorcomplex wordt steeds kostbaarder en onrendabel. De marktconforme gewenste parkeernorm van 1 plek per 50 m2 Verhuurbare Vloer Oppervlakte (VVO) wordt tegenwoordig al verhoogd naar 1 plek per 80 m2 VVO of hoger. Deze problemen spelen minder bij kantoorgebouwen die in de omgeving van goede openbaar vervoer aansluitingen zijn gerealiseerd.
Voorzichtigheid
De vooruitzichten voor Purmerend voor de komende jaren zien er dan ook rooskleurig uit. De economie toont tekenen van herstel. Toch is enige voorzichtigheid geboden. De Stadspartij vindt dan ook dat een jaarlijkse evaluatie van de kantorenmarkt moet worden gehandhaafd. Een jaar is lang en een kentering in de positieve ontwikkeling kan snel komen.
ZIE OOK:
- 19-11-2009 Kantorenmarkt Purmerend geraakt door crisis
- 06-07-2009 Ontwikkeling Kop van West van start
- 05-07-2008 Op plek Marts Meubels kantoren en woningen